Son yıllarda 50 yaş altı bireylerde kanser vakalarındaki artış endişe verici bir boyuta ulaştı. Uzmanlar, bu artışın önlenmesi için yaşam tarzı değişikliklerinin önemine dikkat çekiyor.
Genç yaşta kanser riski neden artıyor?
Kanser, geçmişte genellikle ileri yaş hastalığı olarak kabul edilirdi. Ancak yeni araştırmalar, 50 yaş altı bireylerde kanser görülme sıklığının hızla arttığını ortaya koyuyor. Özellikle Y ve Z kuşağı, daha önce ileri yaşlarda görülen kanser türleriyle karşılaşmaya başladı. Michigan Üniversitesi’nden Prof. Dr. Elena Stoffel, gençlerin kanser riskini azaltmak için uygulanması gereken dokuz temel önlemi paylaştı.
Aile öykünüzü doktorunuzla paylaşın
Ailede kanser öyküsü bulunması, genetik yatkınlık açısından risk faktörü olabilir. Özellikle kolorektal kanser öyküsü olan bireylerin, 20’li yaşlardan itibaren kolonoskopi taramalarına başlaması tavsiye ediliyor. Ortalama risk taşıyan kişilerin ise 45 yaşında taramalara başlaması gerektiği belirtiliyor.
Sigara içmeyin
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, dünya genelinde 1,25 milyar tütün kullanıcısı bulunuyor. Sigara, tüm kanser vakalarının %20’sinden ve kanser ölümlerinin %30’undan sorumlu. Uzmanlar, genç nesillerde tütün ürünlerinin kullanımının yasaklanmasının, gelecekte 1,2 milyon akciğer kanseri ölümünü önleyebileceğini öngörüyor.
Alkol tüketimini sınırlandırın
Alkol tüketimi, karaciğere zarar vererek DNA hasarına yol açabilir ve kansere zemin hazırlayabilir. Aşırı alkol kullanımı, ağız, boğaz, yemek borusu, karaciğer ve meme kanseri riskini artırır. Sağlıklı bir yaşam için alkol tüketiminin sınırlı tutulması önerilmektedir.
Sağlıklı beslenin
Batı tarzı yüksek yağlı ve düşük lifli diyetler, erken yaşta kolorektal kanser riskini artırabilir. Tam tahıllar, taze meyve ve sebzeler açısından zengin bir diyet, kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Sağlıklı bir beslenme alışkanlığı oluşturmak, genel sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratır.
Düzenli egzersiz yapın
Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite yapmak, kanser riskini azaltmada önemli bir etkendir. Egzersiz, bağışıklık sistemini güçlendirdiği gibi kilo kontrolüne de yardımcı olur. Özellikle obezite, kanser riskini artıran önemli bir faktördür.
Güneşten korunun
Güneşin zararlı UV ışınları, cilt kanseri riskini artıran başlıca etkenlerden biridir. Güneş koruyucu krem kullanımı, koruyucu giysiler giyme ve güneş ışınlarının yoğun olduğu saatlerde dışarıda bulunmama, cilt kanserine karşı etkili önlemler arasında yer alır.
Aşılarınızı tamamlayın
HPV ve Hepatit B aşıları, belirli kanser türlerine karşı koruma sağlar. HPV aşısı, rahim ağzı kanseri riskini önemli ölçüde azaltırken, Hepatit B aşısı karaciğer kanseri riskini düşürür. Bu aşıların erken yaşlarda yaptırılması, gelecekte kanser riskini azaltmada kritik öneme sahiptir
Stresi yönetin
Kronik stres, bağışıklık sistemini zayıflatarak kansere karşı savunmasız hale getirir. Yoga, meditasyon ve derin nefes alma teknikleri gibi stres yönetimi yöntemleri, genel sağlık üzerinde olumlu etkiler sağlar ve kanser riskini azaltabilir.
Düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmeyin
Erken teşhis, kanser tedavisinde başarı oranını artıran en önemli faktörlerden biridir. Yıllık sağlık kontrolleri ve düzenli taramalar, olası kanser risklerinin erken tespit edilmesine yardımcı olur. Özellikle yüksek risk grubundaki bireylerin düzenli olarak tarama yaptırması önerilir.