TRABZON - Trabzon'da 2023 Genel Seçimleri'nden sonra toplu taşımada başlayan zam furyası durmak bilmiyor. Son 16 ayda 4'üncü kez zamlanan toplu taşıma ücretleri yüzde 146 oranında arttı.
Trabzon'da son 2 yılda toplu taşımaya yapılan zamlar halkın belini büktü. Metro, metrobüs, tramvay gibi ulaşım imkanlarının bulunmadığı kentte dolmuş ve belediye otobüsü ücretleri en önemli ulaşım harcamalarının başında geliyor. Sefer sayılarının sıklığı ve daha fazla hat imkanı nedeniyle dolmuşlar kentteki ulaşımın yaklaşık yüzde 70'ini karşılarken belediye otobüsleri de daha dar gelirli halkın ilk tercihi oluyor. Fakat son yıllarda yapılan zamlarla dolmuş fiyatları ile belediye otobüs fiyatları arasında neredeyse fark kalmadı.
14 Mayıs 2023 Genel Seçimleri sonrası ilk olarak haziran ayında zamlanan ulaşım ücretlerine göre kent merkezinde sivil olarak dolmuş fiyatları 9 liraya, belediye otobüsü fiyatları ise 6,90 liraya çıktı. Tarifenin üzerinden geçen 2 aylık sürenin ardından ağustosta yeniden zam yapılarak dolmuş ücretleri 14 lira, belediye otobüsü ücretleri de 11 lira olarak belirlendi. Bu zammın ömrü de 6 ay sürdü. 2024 yılının Şubat ayında açıklanan tarifeye göre dolmuş ücretleri 18 liraya, otobüs ücretleri de 14,5 liraya çıktı.
Geçtiğimiz hafta yapılan Trabzon Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) Toplantısı'nda bir zam kararı daha alındı. Bu hafta başlayan tarifeye göre dolmuş ücretleri sivil 21 liraya, öğrenci 17 liraya, belediye otobüsü ücretleri de sivil 17 liraya, öğrenci 8,5 liraya yükseltildi. Yeni tarife dolmuşlarda uygulanmaya başlarken belediye otobüsleri 21 Ekim'de yeni tarifeye geçecek.
Yeni fiyatlandırmayla 2023'ün Haziran ayından bu yana geçen 16 ayda 4'üncü kez zam yapılan toplu taşıma ücretlerinde dolmuş fiyatları yüzde 130 oranında artarken, daha çok dar gelirlinin kullandığı belediye otobüs ücretleri ise yüzde 146 oranında artmış oldu. Aynı 16 aylık dönemde (2023 Mayıs-2024 Eylül) TÜİK verilerine göre enflasyon ise yüzde 94 olarak hesaplandı.
Asgari ücrete yılda bir kez yüzde 49 oranında zam yapılırken ulaşım ücretlerine 16 ayda 4 kez zam yapılması ve yapılan zamların TÜİK enflasyon verilerinin çok üzerinde olması kentte tepkilere neden oldu. Özellikle dar gelirlinin tercih ettiği belediye otobüs ücretlerine dolmuş ücretlerinden daha yüksek oranda zam yapılması eleştiri topladı. Dar gelirlinin yoksullaştığı bir dönemde kamu hizmetlerinin daha uygun bir şekilde tarifelendirilmesi yerine piyasanın üzerinde zam yapılması halkı zora soktu.
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan CHP Trabzon İl Başkanı Mustafa Bak, Trabzon Büyükşehir Belediyesi'nin zam ücretlerinin TÜİK oranlarını katladığına dikkat çekti. TÜİK enflasyon oranının sahici olmadığının iktidar partisindeki uygulamalarla da ortaya koyulduğunu belirten Bak, kamu hizmetlerinde halkın yanında olunmadığını ifade etti.
Yaşanan ekonomik kriz nedeniyle bakım ve yakıt fiyatları nedeniyle dolmuş esnafının bir süredir zor durumda olduğunu kaydeden Bak, "Şoför esnafları ekonomik çöküntü sebebiyle maliyetleri karşılamakta zorlanıyor. Buradan baktığımız zaman onların zam talebini anlıyoruz. Belediyeler de ulaşımda mali zorluk çekiyor. Fakat kamu hizmeti olarak baktığımızda belediyelerin bu ücretleri sübvanse etmesi gerek. Belediye otobüsünü zaten daha çok dar gelirli kesim kullanıyor. Belediye zarar da ediyorsa bu zor şartlarda halkın yanında olmalı ve vatandaşı düşünen çözümler üretmesi gerekir. Belediyeler kötü yönetimler ve iktidarın yanlış ekonomi yönetimi nedeniyle çok borçlu durumda" dedi.
İktidarın maaş zamlarında TÜİK verilerini, hizmet zamlarında gerçek enflasyon oranlarını kullandığını kaydeden Bak, "TÜİK enflasyon verileri ile gerçek enflasyon arasında dağlar kadar fark olduğunu Trabzon Büyükşehir Belediyesi'nin açıkladığı zam oranlarından da görebiliyoruz. İktidar asgari ücretliye, emekliye, memura zam verirken TÜİK rakamlarını uyguluyor fakat kamu hizmetlerinde gerçek enflasyonu uyguluyor. Halkın giderek yoksullaştığı bir dönemde kamu hizmetlerinin daha uygun şekilde sunulması gerekirken piyasanın da üzerinde zamlar yapılması iktidarın ekonomik krizin faturasını halka kestiğinin bir göstergesidir" sözlerini kullandı.