‘Metil alkol 60 dakikada kanda yüksek konsantrasyona ulaşıyor’

İSTANBUL, (DHA)- SAHTE içkinin körlükten ölüme kadar varabilen ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirten Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, metil alkolün (metanol) hızlı emilimi nedeniyle erken müdahalenin önemine dikkat çekti. Özünal, “Metil alkol 30-60 dakika süreyle kanda yüksek konsantrasyona ulaşıyor. Yaklaşık 12-24 saat süren dönem sonrasında bulanık görme ve tam körlük yaşanabiliyor” dedi.

İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı, Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, sahte içki ve sağlık üzerindeki etkilerine ilişkin değerlendirmede bulundu. Yasal olarak üretilmeyen içkinin üretim süreçlerinde metil alkol bulunabildiğini aktaran Özünal, “Alkollü içkilerin içerisinde yer alan etil alkoldür. Etil alkol, fermentasyon veya distilasyon gibi yöntemlerle elde edilir. Eser miktarda metil alkol bulunabilmekle birlikte yasal olarak imal edilen içkilerde kontrol edilmektedir. Metil alkol çözücü olarak endüstride kullanılmakla birlikte gıda olarak alınmaz” diye konuştu.

‘METANOL DAHA UCUZ BİR YAN ÜRÜN OLDUĞU İÇİN KULLANILMIŞ OLABİLİR’

Türkiye'de damıtılarak alkol üretiminin yasal düzenlemeleri olduğunu vurgulayan Özünal, “Uygun kaynaklardan elde edilmeyen ve uygun yöntemlerden ve kontrollerden geçmeyen damıtma süreçleri, sağlığa zarar verici oranda metanol içerebilir. Yasa dışı üretilen içkiler bazı durumlarda da metanol daha ucuz bir yan ürün olduğu için maliyeti düşürmek üzere, etanol yerine değişen oranda metanol ile üretilmiş olabilir” ifadelerini kullandı.

‘ZEHİRLENMEDE KAN PH’I DEĞİŞİR, GÖRME KAYBI OLUR’

Sahte içkinin önemli sağlık sorunlarına yol açtığını da aktaran Özünal, “Metanol aslında düşük bir zehirleme riskine sahiptir. Fakat vücutta enzimler tarafından zehirli maddelere dönüşür. Metanol, enzimler tarafından formaldehit ve formik aside dönüşür. Metanol zehirlenmesi vakalarında formik asit birikmesi, doku hasarına ve ölüme neden olur. Zehirlenmede kan pH’ı değişir, görme kaybı olur” dedi.

Sahte içki zehirlenmesinin belirtileri hakkında bilgi veren Özünal, “Metanol hızlı emilir. Yemek ile birlikte alınıp alınmadığına göre değişmekle kanda 30-60 dakika süreyle yüksek konsantrasyona ulaşır. Ciltten temas ile ya da solunum yoluyla da kana karışır. Metanol zehirlenmesi, tipik olarak bulantı, kusma, karın ağrısı ve hafif merkezi sinir sistemi depresyonuna neden olur. Bu belirtiler etil alkolün yüksek dozda alındığı belirtilerden çok farklı değildir. Daha sonra, kısmen alınan metanol dozuna bağlı olarak, yaklaşık 12-24 saat süren bir dönem vardır, bunu takiben pH değişiklikleri bulanık görme ve değişen görme alanlarından tam körlüğe kadar değişen görme fonksiyonu bozulur. Bunlar tipik durumlar olmakla daha az görülen klinik bulgular da vardır. Kanda düzey tayini, tanı için önemli olmakla her laboratuvarda rutin olarak yapılmamaktadır” ifadelerini kullandı.

‘SAHTE İÇKİ ASLA TÜKETİLMEMELİDİR’

Sahte içkinin hiçbir zaman içilmemesi gerektiğini vurgulayan Özünal, “Sahte içkiden korunmada ilk önlem sahte içkinin içilmemesidir. Ardından zehirlenmeye neden olan kimyasallara dönüşmesini engellemek yer alır. Etanol, metanolü yıkan enzimler için yarışarak zehirli kimyasallara dönüşümü yavaşlatır. Fomepizol de panzehir olarak kullanılır. Her zaman her koşulda erişim mümkün olmayabilmektedir. Bazı hastalarda diyaliz ile metanolün uzaklaştırılması gerekmektedir” diye konuştu.

‘ŞÜPHE HALİNDE EN YAKIN SAĞLIK KURUMUNA GÖTÜRÜLMELİ’

Sahte içkiden zehirlenmelerde ilk yapılması gerekenin en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak olduğunu belirten Özünal, “Hastayı kusturmak akciğerlere kusmuk kaçması riski nedeniyle önerilmemektedir. Emilim çok hızlı olduğu için emilimi azaltan mide yıkama gibi yöntemlerin de faydalı olma ihtimali zayıftır. Sahte içkinin tat ve koku açısından ayırıcı bir özelliği bulunmamaktadır. Şüphe halinde en yakın sağlık kurumuna götürülmesi uygundur. Sahte içki zehirlenmesi uluslararası literatürde nadir fakat ciddi zehirlenmeler arasında yer alır. Son zamanlarda ülkemizde nadir olmaması bu açıdan farklıdır. Metanol zehirlenmesi ihtimalinden şüphelenilmesi, bu içkiyi içenlerde benzer bulguların sorgulanması gereklidir" diye konuştu.