Yaygın olarak görülen bir ağrı türü olan makat ağrısı genellikle geçici bir sorundur ve zamanla ortadan kalkar. Makatta ağrıya neden olan faktörler arasında ise hemoroid, anal fissür ve enfeksiyonlar yer alır. Daha uzun süren ve rahatsızlık veren ağrılar tıbbi müdahale gerektirebileceği için doktor yardımı almak önemlidir.
Anüs veya rektum çevresinde meydana gelen ağrıya makat ağrısı adı verilir. Vücudun hassas bölgelerinden biri olan makat bölgesindeki ağrı genellikle geçici olsa da bazı durumlarda tıbbi müdahale gerektirebilir.
Makat ağrısına yol açan faktörlerin başında hemoroid gelir. Hemoroidle birlikte çatlaklar, enfeksiyonlar, perianal apse, anal fistül, rektal ülserler ve nadir olarak rektum kanseri de makat ağrısına neden olabilir.
Makat ağrısı kimi zaman keskin kimi zaman basınçlı bir ağrı ortaya çıkarabilir. Bazı durumlarda makat ağrısına kaşıntı da eşlik edebilir. Aynı zamanda dışkılama sonrası, hamilelik dönemi ve adet süreci gibi durumlarda da makat ağrısı görülebilir.
Genellikle birkaç gün içinde geçmesi beklenen makat ağrısı için enfeksiyon gibi nedenler söz konusuysa ilaç tedavisi veya tıbbi müdahale gerekebilir.
Makat ağrısının nedenleri, hemoroid, anal fissür, perianal apse, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, mantar enfeksiyonları, kıl dönmesi, kabızlıktır ve proktalji gibi anal kas spazmlarıdır. Nadiren anal bölgede meydana gelen tümörlerle rektum kanseri de makat ağrısına neden olabilir ancak bu durum yaygın olarak görülmez.
Makat ağrısına neden olan durumlar şöyle sıralanabilir:
Anal veya rektum olarak ifade edilen bölgedeki damarların genişleyip ele gelmesi sonucu oluşan hemoroid makatta ağrıya yol açabilir.
Perianal apse de anal bölgede şişlik ve kızarıklıkla karakterize olup makat ağrısına sebebiyet verebilir.
Anal astarda oluşan küçük yırtıklar ve çatlaklar şeklinde tanımlanan anal fissür de makatta ağrıya neden olan faktörler olarak sıralanabilir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklarla birlikte mantar enfeksiyonları da kişinin makat ağrısı yaşamasına sebep olabilir.
Makat ağrısı vakalarında ağrı ile birlikte şişlik ve kızarıklık da görülebilir. Günlük hayatta kişiyi rahatsız edebilecek kaşıntı, yanma, batma ve acı hissi de makat ağrısı ile birlikte ortaya çıkabilir.
Keskin, basınçlı, kaşıntılı, dışkılama sonrası, adet ve hamilelik döneminde görülen ağrılar makat ağrısının tipleri olarak sıralanabilir:
Keskin bir şekilde hissedilen makat ağrısı ülser veya anal fissür gibi açık bir yarayı işaret edebilir. Bazı kişiler levator ani sendromundaki kas spazmlarını bıçak saplanır gibi bir ağrı olarak tanımlar. Bu durumlar keskin bir makat ağrısına yol açabilir.
Anüsün içinde bir şişlik söz konusuysa basınçlı bir ağrı hissedilebilir. Bu basınçlı ağrıya hemoroid, apse veya çok nadir de olsa tümör sebep olabilir.
Makatta kaşıntı, anüsteki bir rahatsızlığı gösterebilir ancak hemoroid veya mantar enfeksiyonu kaynaklı da olabilir. Aynı zamanda anal siğiller de bir başka nedendir.
Dışkıdan sonra makat ağrısı görülüyorsa dışkının anüs bölgesini tahriş etmesi ve gerginleştirmesi söz konusudur.
Adet döneminde görülen makat ağrısı yaygın bir ağrı türüdür. Adet krampları perianal kasları ve uterus kaslarını zorlayarak etkiler. Bu durum adet dönemindeki kadınlar makat ağrısı yaşamasına neden olabilir. Diğer yandan hamilelik sürecinde de gebelik ilerledikçe, büyüyen fetüsün ağırlığı perianal sinirlere baskı yapabilir. Bu baskı özellikle otururken rahatsız edici bir ağrı yaratabilir.
Makat ağrısı genellikle kendiliğinden birkaç gün içinde geçer. Bunun için anal bölgeyi zorlayıp ağrıyı tetiklememek gerekir. Ancak ağrıyı gidermek için reçetesiz ağrı kesiciler, hidrokortizon kremleri, kabızlığı gidermek için müshil gibi yöntemler de makat ağrısını kısa süre içerisinde iyileştirebilir.
Ağrının geçmediği durumlarda ise tıbbi müdahale gerekebilir. Bu senaryolarda enfeksiyon tedavisi için antibiyotik, antiviral ilaçlar, reçeteli ağrı kesiciler ve fistülü onarmak, tromboze olmuş hemoroidi çıkarmak veya kas gerginliğini gidermek için cerrahi işlem de uygulanabilir. Bu konuda en doğru karar doktor tarafından verilecektir.
Makat ağrısı genellikle ciddi bir durumun işareti değildir ancak hemoroid, anal fissür, mantar enfeksiyonu, apse gibi tıbbi nedenler ağrıya neden olabilir. Bununla birlikte uzun süre hareketsiz oturmak da rektum bölgesinde ağrı ortaya çıkarabilir.
Makat ağrısı eğer tıbbi bir nedene bağlı değilse birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ancak geçmeyen ağrılar doktora başvurmak önemlidir.
Makatta ağrı şikayetleri için proktoloji bölümü doktorlarından randevu alınabilir.
