KOAH'tan ölümde sigara şirketi hakkında 500 bin TL tazminat kararı

Umutcan ÖREN-Samet ÖKSÜZ/ANKARA, (DHA)- ANKARA'da, Adnan Yılmazel'in 2017'de 67 yaşında hayatını kaybetmesine neden olan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı'na (KOAH) sigara bağımlılığının yol açtığı gerekçesiyle avukat kızı Senem Yılmazel’in açtığı davada mahkeme, sigara üreticisi şirketi 500 bin TL manevi tazminata mahkum etti. Avukat Yılmazel, kararın emsal olduğunu söyleyerek, "Babam 12-13 yaşında sigara içmeye başlamış. Bu emsal bir karar evet; ama ben babamın hayatta olmasını tercih ederdim" dedi.

Makine mühendisi Adnan Yılmazel, 2017 yılında KOAH nedeniyle hayatını kaybetti. Adnan Yılmazel'in kızı Avukat Senem Yılmazel, babasının ölümüne yol açan hastalıkta, 50 yıldır içtiği sigaranın etkili olduğu iddiasıyla, sigara firması hakkında Ankara 11'inci Tüketici Mahkemesi'nde manevi tazminat davası açtı. Avukat Yılmazel, dava dilekçesinde KOAH oluşumunda sigaranın etken olduğunu, babasının 50 yıldan fazla süredir sigara bağımlısı olup bırakamadığını, hukuk düzeninin sigara satışına izin vermesine rağmen içerisinde uyuşturucu barındırdığını belirtti. Babasının sigara içmeye başladığında 18 yaşından küçüklere satışının serbest olup, zararlarının tüketicilerden gizlendiğini, sigara kullanımının özendirildiğini, sigara paketleri üzerindeki uyarının içindeki tek sigaranın içindeki zararları belirtip tüm sigara paketini kapsamadığından tütün üreticilerinin bu bilgilendirme için gerekli özeni göstermediğini belirtti. Avukat Yılmazel, davalı şirketin bile bile piyasaya zararlı ürün sunarak, riskleri tüketicilerden saklaması ya da önemsizleştirmesi nedeniyle babasının vefatından sorumlu olduğu gerekçesiyle 1 milyon TL manevi tazminat talep etti.

Davalı şirketin avukatı dilekçe ile savunma yaptı. Cevap dilekçesinde mahkemenin görevli olmadığı, davanın zamanaşımına uğradığı, benzer konuda daha önce açılan davaların mahkemelerce reddedildiği, davalının tütün ürünlerinin üretimi ve satışı ile ilgili mevzuata uyduğu, kendisine kusur atfedilemeyeceği, sigaranın bağımlılığa yol açsa bile bırakmak konusunda iradenin kullanıcıda olduğu belirtilerek, davanın reddi talep edildi.

'KOAH'IN TEMEL SEBEBİ SİGARA'

Mahkemeye, Türk Toraks Derneği tarafından hazırlanan Tütün Kontrolü Çalışma Grubu'nun görüşü rapor olarak sunuldu. Raporda, sigara dumanında, tütün yaprağının yanması sonucu oluşan 7 bin civarında kimyasal madde bulunduğu, bunların en az 70 adedinin kanserojen olduğunun bilindiği, KOAH'ın temel sebebinin sigara ve diğer tütün ihtiva eden ürünler olduğu belirtildi. Türkiye Psikiyatri Derneği Alkol Madde Kullanım Bozuklukları Çalışma Birimince hazırlanan görüş raporunda da sigaranın içindeki nikotinin, diğer bağımlılık yapıcı özelliği olan psikoaktif maddeler (alkol, esrar, kokain, vs.) gibi beyinde bağımlılık ile ilgili devrelere etki ettiği, psikoaktif maddelerin etkilerinden olan yoksunluk, aşerme gibi belirtilerin sigara kullanım bozukluğunda da görüldüğü, Dünya Sağlık Örgütü'nün uluslararası hastalık sınıflandırması ve Amerikan Psikiyatri Birliği'nin psikiyatrik tanı sınıflama ölçütlerinde de tütün kullanım bozukluğunun yer aldığına dikkat çekildi.

İLK DERECE MAHKEME 10 BİN TL TAZMİNAT KARARI

Mahkeme, Adnan Yılmazel'in çok genç yaşlarda sigara kullanmaya başladığı, 2010'da akciğer hastalığının ortaya çıktığı ve 2017 yılında da akciğer kanseri ve KOAH nedeniyle yaşamını yitirdiğini, İstanbul Adli Tıp Kurumu raporuna göre de ölüme neden olan akciğer kanseri ve KOAH'ın sigara kullanımına bağlı olarak ortaya çıktığı görüşünün yer aldığı belirtildi. Sigaranın bu olumsuz etkilerine rağmen, sigara firmalarınca üretilen ve satışa sunulan sigaraların bileşenlerinin hangi maddelerden oluştuğu, bunların insan sağlığına etkileri konusunda toplumun bilgilendirilmemiş, aydınlatılmamış ve bu gerekçelerle ABD’de açılan davalarda, sigara üretici/satıcı firmaların sorumlu tutulduğuna dikkat çekildi. Dünya genelinde ortaya çıkan bu sorunun temel kaynağının insan sağlığı olduğuna işaret edilerek, üreticiler tarafından kullanıcıların yeteri kadar aydınlatılmadığı, bilgilendirilmediği, burada asli kusurlunun üretici ve satıcı firmalar olduğu kabul edilerek, davanın kısmen kabulü ile 10 bin TL tazminata hükmetti.

İSTİNAF, 10 BİN TL TAZMİNATI YETERSİZ BULDU

Davacı şirket kararı istinaf mahkemesine taşırken, Avukat Senem Yılmazel de tazminatın yetersiz olduğu gerekçesiyle itiraz etti. Dosyayı inceleyen Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3'üncü Hukuk Dairesi, ilk derece mahkemesinin 10 bin TL'lik tazminat kararını yetersiz buldu. İstinaf mahkemesi, manevi tazminat miktarı belirlenirken tarafların sosyal ve ekonomik durumları, kusurlu eylemin mağdurda uyandırdığı elem ve ızdırabın derecesi, istek sahibinin toplumdaki yeri, kişiliği ve hassasiyet derecesi ile zarara yol açan olayın nitelikleri ve tarafların olaydaki karşılıklı durumlarının gözetilmesi gerektiğine dikkat çekti. Kararda, "Takdir edilecek manevi tazminat miktarının, zarara uğrayanda manevi huzuru gerçekleştirecek tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalı, fakat zenginleşme aracı da olmamalıdır" denilerek, dava konusu olayda belirlenen manevi tazminat tutarının düşük olduğunun kabulü ile davacıya 500 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verildi.

'EMSAL BİR KARAR'

DHA'ya konuşan Avukat Senem Yılmazel, babasının KOAH nedeniyle yaşamını yitirdiğini, hayatının en kötü sürecini o dönem yaşadığını söyledi. Yılmazel, "23 yıldır bu mesleği yapıyorum ve ben gerçekten Türk adaletine inanan bir insanım. Türkiye'de bu şekilde 2-3 dava açılmış, tamamı reddedilmiş. Anayasa'yı, uluslararası sözleşmeleri, Amerikan mahkemelerinin bu konuda verdiği emsal kararların hepsini tek tek okudum. Bilimsel araştırmaları okudum. İşin sonunda ben bu davayı kazanacağıma inandım. Babam 12-13 yaşında sigara içmeye başlamış. Hastane raporlarına baktım. Burada KOAH nedeniyle hastalanmayı yazıyor. Aziz Sancar'ın bilimsel makaleleri var. İşin sonunda dosya haline getirerek davamı açtım. Adli tıp raporu ve diğer bilimsel raporlar, hastane raporları ve davayı kazandım. Bir taraftan çok üzgünüm. Keşke o tazminatı almasaydım da babam hayatta olsaydı. Bu emsal bir karar evet ama ben babamın hayatta olmasını tercih ederdim. Bu hastalığın sigaraya bağlı olarak oluştuğunun kanıtlanması lazım. Benim kanıtladığım buydu. Benim babam gerçekten günde 3 paket sigara içerdi. Bırakmaya çok çaba harcadı. Maalesef bırakamadı. Babamın hastalığında ölümün nedeni sigaraydı" ifadelerini kullandı. (DHA)

FOTOĞRAFLI