Karbonmonoksit Zehirlenmesi ve Patlamaları Bilinmesi Gerekenler

Son günlerde İstanbul’da karbonmonoksit seviyesinin artması ile birlikte karbonmonoksit patlaması etkisi başladı. Uzmanlar uzun süre açık havada kalınmaması ve havadaki karbonmonoksitin solunmaması gerketiğine dair açıklamalar yaptı. Peki nedir bu karbonmonoksit patlaması ve neden oluyor? İçeriğimizde sizler için açıklamaya çalıştık.

Karbonmonoksit Patlaması Nedir?

Karbonmonoksit patlaması, havada biriken karbonmonoksit gazının bir kıvılcım veya ateşle temas etmesi sonucu oluşur. Bu gaz renksiz, kokusuz ve tatsız olduğu için fark edilmesi zordur. Aynı zamanda yanıcı ve zehirli bir yapıya sahiptir.

Karbonmonoksit, solunduğunda vücuda zarar verebilir ve özellikle kalp-damar hastalıklarını tetikleyen ciddi bir hava kirleticisi olarak biliniyor. Zehirlenme belirtileri arasında baş ağrısı, nefes darlığı ve mide bulantısı bulunuyor. Yüksek dozda maruz kalındığında koma ve ölüm gibi ağır sonuçlar doğurabilir.

Bu tür patlamalar, gazın kapalı alanlarda birikmesi ve yoğunlaşması sonucu meydana gelir. Patlama anında büyük maddi hasar ve can kaybı yaşanabilir. Bu yüzden karbonmonoksit detektörleri kullanmak ve ortamın düzenli havalandırılmasını sağlamak, olası tehlikeleri önlemek için oldukça önemli.

Karbonmonoksit Patlaması Neden Olur?

Karbonmonoksit patlaması, genellikle karbonmonoksit (CO) gazının birikmesiyle meydana gelir. Bu gaz, yakıtların tam olarak yanmaması sonucu ortaya çıkar. Karbonmonoksit, genellikle şu durumlarda birikir:

• Yanlış Yanma (Eksik Yanma): Karbonmonoksit, yakıtların (odun, kömür, doğalgaz, benzin gibi) tam olarak yanmadığı durumlarda ortaya çıkar. Eğer yanma işlemi yeterli oksijenle gerçekleşmezse, CO gazı üretimi artar. Bu durum, özellikle kapalı alanlarda veya yeterince havalandırma olmayan ortamlarda sıkça görülür.
• Yetersiz Havalandırma: Kapalı alanlarda, özellikle soba, şofben, kombi gibi ısıtıcılar veya motorlu araçlar kullanıldığında, havalandırma yetersizse karbonmonoksit birikebilir. Bu gazın birikmesi, ciddi bir patlama tehlikesine neden olabilir.
• Tıkalı veya Kapatılmış Havalandırma Kanalları: Isıtıcıların bulunduğu alanlarda, havalandırma kanallarının tıkanması veya kapalı olması, karbonmonoksitin dışarıya çıkmasını engeller. Bu durum, gazın birikmesine yol açar ve patlama riskini artırır.
• Fosil Yakıt Kullanımı: Fosil yakıtlar, örneğin kömür, doğalgaz ve odun, doğru şekilde yakılmadığında karbonmonoksit üretimini artırır. Bu tür yakıtlar, kapalı alanlarda veya iyi havalandırılmayan mekanlarda kullanıldığında ekstra risk oluşturur.
• Arızalı veya Eski Cihazlar: Eski ya da bakım yapılmamış ısıtma cihazları düzgün çalışmadığından karbonmonoksit salınımını yükseltebilir. Motorlu araçlar gibi gazla çalışan makinelerde de yanma süreci bozuksa karbonmonoksit birikmesi kaçınılmaz olur.

Karbonmonoksit Patlaması Tehlikeleri Nelerdir?

Karbonmonoksit patlaması, zehirli gazın kapalı alanlarda birikmesi ve aniden alev alması sonucu meydana gelen tehlikeli bir olaydır. Bu tür patlamalar, büyük maddi hasarlara da nedne olabilir.

Hava Forum’un yaptığı son açıklamaya göre, İstanbul ve çevresinde karbonmonoksit patlamaları yaşanıyor. Havada keskin bir koku hissedildiği belirtiliyor. Uzmanlar, açık havada uzun süre vakit geçirmemeyi ve camların gereksiz yere kapalı tutulmasını öneriyor.

Bu durum, baş ağrısı, öksürük ve halsizlik gibi belirtilere neden olabilir. Yetkililer, karbonmonoksit seviyesinin etkisini en aza indirmek için vatandaşların gerekli tedbirleri almalarını ve iki gün boyunca yürüyüş ve açık havada egzersiz yapmaktan kaçınmalarını tavsiye etti.