Kamu Başdenetçisi Akarca: Kurumumuza 2024'te ulaşan şikayet başvurularında yüzde 18,68 ile Adalet Bakanlığı ilk sırada

Aliekber METE- Canberk ÖZTÜRK/ ANKARA, (DHA)- KAMU Başdenetçisi Mehmet Akarca, "Kurumumuza 2024 yılında ulaşan şikayet başvuruları, şikayete konu idare kapsamında değerlendirildiğinde yüzde 18,68'lik oranla Adalet Bakanlığının ilk sırada olduğu tespit edilmiştir. Sağlık Bakanlığının konu edildiği başvuru oranı ise yüzde 6,35, Milli Eğitim Bakanlığının konu edildiği başvuru oranı ise yüzde 5,97, Sosyal Güvenlik Kurumunun konu edildiği başvuru oranının ise yüzde 4,40 olduğu hesaplanmıştır" dedi.

TBMM Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden Oluşan Karma Komisyon, Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) yetkililerini dinlemek üzere AK Parti Adana Milletvekili Sunay Karamık başkanlığında toplandı. Komisyon toplantısının açılışında konuşan Karamık, Kamu Denetçiliği Kurumu'nun yıllık raporunu kurulacak alt komisyonda detaylı bir şekilde inceleneceğini ve kurum ile ilgili rapor hazırlanacağını söyledi. Karamık, "KDK, idarenin işleyişiyle ilgili şikayetleri incelerken kamu hizmetlerinin işleyişinde bağımsız ve etkin bir şikayet mekanizması olarak önemli bir rol üstlenmekte, dilekçe hakkının kullanılmasına ve etkinliğine de katkı sağlamaktadır. İdarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak, önerilerde bulunmakla görevli KDK, yürüttüğü çalışmaları ve önerileri içeren raporları 2013 yılından itibaren her yıl düzenli bir şekilde ve zamanında Karma Komisyonumuza sunmaktadır" ifadelerini kullandı.

'KURUM, BİREYLERİN HAK İLE ADALET ANLAYIŞINDA VE ARAYIŞLARDA FARK YARATMAKTADIR'

Komisyon Başkanı Karamık'ın ardından söz alan Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca, komisyon yetkililerine sunum yaptı. Akarca, kurumun, idarenin her türlü iş, eylem ve şikayetleri incelediğini belirterek, "TBMM Genel Kurulu tarafından gösterilen takdirle 9 Aralık 2024 tarihinde devraldığım Kamu Başdenetçiliğinde; kamu denetçileri ve kurum personelinin özverili çalışmaları ve kurumu daha da ileriye taşıyarak ülkemize katma değer sağlamaya devam edeceğimize olan inancım göreve başladıktan sonra daha da pekişmiştir. Anayasal bir insan hakları kurumu olan Kamu Denetçiliği Kurumu yalnızca hukukilik denetimi değil, hakkaniyet ve iyi yönetim ilkeleri yönünden de gerçekleştirilmektedir. Böylece, hak arama mekanizmaları içinde kendine özgü bir yer edinen kurum bireylerin hak ile adalet anlayışında ve arayışlarında fark yaratmaktadır" diye konuştu.

'BAŞVURULARIN YÜZDE 95,15'İ KURUMUMUZ TARAFINDAN SONUÇLANDIRILMIŞTIR'

Akarca, KDK'nın insan haklarına saygılı bir adalet anlayışı misyonu ile hareket ettiğini kaydederek, "Kurum, faaliyete başladığından bugüne kadar 241 bin 482 başvuru almış ve 240 bin 679 adet başvuruyu sonuçlandırmıştır. Bu başvuruları incelerken Kurumumuz 6328 sayılı Kanun'da belirtildiği şekilde insan haklarına dayalı, adalet anlayışı içerisinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönünden denetim yapmakta, araştırma yapmakta, inceleme yapmakta ve idareye bu konuda öneride bulunmakta ve rehberlik yapmaktadır. Yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin kararlar ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) sırf askeri nitelikteki faaliyetleri ise yasamız gereğince kurumun görev alanı dışında kalmaktadır. Bu raporun konusunu oluşturan 2024 yılında kuruma 14 bin 762 başvuru ulaşmıştır. 2023 yılından devreden 1792 başvuruyla birlikte toplam 16 bin 554 adet başvuru kurumumuzca incelenmiş ve 2024 yılında işleme alınarak bunlardan 15 bin 751 adedi, yani yüzde 95,15'i kurumumuz tarafından sonuçlandırılmıştır" dedi.

'BAŞVURULARIN KABUL EDİLEBİLİRLİK ORANI YÜZDE 31,74'

Kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili şikayetleri değerlendiren Akarca, "2024 yılında yapılan şikayet başvuruları konu bazlı değerlendirildiğinde en fazla başvurunun yüzde 22,93'ü de adalet, milli savunma ve güvenlik konu başlığı altında kurumumuza ulaştığı, kamu personel rejimi alanında ise yüzde 21,47; eğitim, öğretim, gençlik ve spor alanında yüzde 8,45, mahalli idarelerce yürütülen hizmetler kapsamında yüzde 7,28, çalışma ve sosyal güvenlik alanında ise yüzde 7,04 ve ekonomi, maliye, vergi alanında ise yüzde 5,23 oranında başvuru yapıldığı görülmektedir. Kurumumuza 2024 yılında ulaşan şikayet başvuruları şikayete konu idare kapsamında değerlendirildiğinde yüzde 18,68'lik oranla Adalet Bakanlığının ilk sırada olduğu tespit edilmiştir. Sağlık Bakanlığının konu edildiği başvuru oranı ise yüzde 6,35, Milli Eğitim Bakanlığının konu edildiği başvuru oranı ise yüzde 5.97, Sosyal Güvenlik Kurumunun konu edildiği başvuru oranı ise yüzde 4,40 olduğu hesaplanmıştır. Kurumumuz tarafından 2024 yılında sonuçlandırılan 15 bin 751 başvurunun 4 bin 999 adedi kabul edilebilir nitelikte değerlendirilmiştir. Bu kapsamda kurumumuza 2024 yılında yapılan başvuruların kabul edilebilirlik oranı yüzde 31,74 olarak gerçekleşmiştir. Bu oranın kurumumuzun görev alanına girmeyen başvurular, idari makamlara başvuru yapılmadan, doğrudan 3 kurumumuza yapılan başvurular, başvurunun menfaatini etkilemeyen başvurular ve yargı organlarında sonuçlandırılmış ya da yargı organlarında görülmekte olan başvurularından kaynaklandığı anlaşılmıştır" değerlendirmesinde bulundu.

'2024 YILINDA KURUMUMUZA ULAŞAN BAŞVURULARIN 2 BİN 498 ADEDİ ÇÖZÜMLE SONUÇLANDI'

Kabul edilebilir başvuru sayısının artırılması için adımlar atılması gerektiğini söyleyen Akarca, şu ifadeleri kullandı:

"Kamu Denetçiliği Kurumu şikayete konu başvurunun idare tarafından dostane çözümünü sağlamayı öncelemektedir. Bu kapsamda, 2024 yılında Kurumumuza ulaşan başvuruların 1129 adedi gönderme kararı olmak üzere, toplam 2 bin 498 adedi dostane çözümle sonuçlanmıştır. Bununla birlikte, Kurumumuz yapmış olduğu inceleme ve araştırmaların sonucunda ilgili idarelere tavsiyelerde bulunmaktadır. 2024 yılında 525 başvuru hakkında kısmen tavsiye, kısmen ret kararı; 913 başvuru hakkında ise tavsiye kararı verilmiştir. Söz konusu tavsiye kararlarına yönelik idarelerin cevapları değerlendirildiğinde 716 adet kararımızla ilgili idareler uyacaklarını belirtmişken 611 adet kararımıza ise ilgili idarelerce gerekçe bildirilmiştir. Bu durumda, kurumumuzun tavsiye kararlarına uyma oranı 2024 yılı sonu itibarıyla yüzde 53,96 olarak gerçekleşmiştir. Bahse konu uyum oranında Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği, kısacası TÜRMOB olarak nitelendirilen meslek kuruluşu yeminli mali müşavirlik sınav sonucuna itiraz hakkında verilen 230 adet tavsiye kararımıza idarenin olumsuz yaklaşmamasına rağmen fiili imkansızlık nedeniyle uymaması etkili olmuştur. Ancak söz konusu tavsiye kararları dikkate alınmadığında ise tavsiye kararlarına uyum oranımız 2024 yılı itibarıyla yüzde 71,29 olmuştur." Akarca, kurumun, resmi inceleme yetkisi, davalara katılabilme imkanı ve Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurma hakkına sahip olması gerektiğini sözlerine ekledi.

ALT KOMİSYON KURULDU

Kamu Başdenetçisi Akarca'nın sunumunun ardından milletvekilleri görüşlerini dile getirdi ve sorular yöneltti. Ardından Komisyon Başkanı Karamık, KDK'nın 2024 yılı Yıllık Raporu'nu değerlendirmek ve gerekli görülen işleri yapmak üzere 14 üyeli Alt Komisyonu'nun kurulmasına ilişkin önergeyi okuttu. Önerge komisyonda kabul edildi ve alt komisyon kuruldu. (DHA)

FOTOĞRAFLI