Dışarıdan içeriye mektuplar: “Hepimiz oradaydık”

Övül Avkıran - Oyuncu

Canım arkadaşım Çiğdem, hani sen "Bunları bir fanusa koymak lazım hiç büyümesinler" diyordun ya... ( Alaz'ı Baran'ı kastederek...) Ama büyüyorlar mâlum. Ve sormaya devam ediyor hâlâ mı hapiste Çiğdem diye. Senin yazını Alaz'a okuduğumda "Ben büyümüyorum, hayat beni büyütüyor" demişti. Valla insan kalıyor kimi çocukların kimi cümleleri karşısında. 

Elif, Birgün için bu mektubu yazar mıyım diye sorunca hemen yazılarımı, fotoğraflarımızı taramaya başladım.

Alaz'ın bir fotoğrafında durdum. Viyana'da bir sanat galerisi önünde Ai Weiwei'nin orta parmak hareketinin renk renk  uygulanmış eserlerini görünce Alaz, "Anne orta parmak göstermiş küfür bu" demişti. Ben de ona "Bak Alaz hani sen Çiğdem'i tutukladıkları gün çok şaşırıp, üzülüp, kızıp "Onu içeri alanlara orta parmak çekicem" demiştin ya, acını öfkeni böyle ifade etmiştin, işte bu sanatçı da kendini böyle ifade etmiş, sisteme kızmış diye açıklamıştım. 

Mayıs 2022 Viyana 

Aktivist insan hakları savunucusu Ai Weiwei "İfade özgürlüğü olmazsa hayatın tadı kaçar. Topluma katılmak sanatsal bir seçim değildir, insani bir ihtiyaçtır" diyor. 

Weiwei, Suriyeli mülteciler tarafından giyilen can yelekleri ile Viyana’da Belvedere Sarayı’nın havuzuna yüzen "F-Lotus" enstelasyonu oluşturuyor. F harfi hem İngilizce hem Çincede hükümet karşıtı aktivistler tarafından meydan okuma ya da hafif saldırgan tutuma atıfta bulunacak şekilde kullanılıyor. 

Yine mültecilerin giydiği 14.000 can yeleği ile Konzerthaus Berlin’in girişinde bütün sütunları giydirdiği işi ile hafızalarımızda yerini alıyor. Bütün bunları yapıyor, yapabiliyor ama yine de Almanya’yı terk ediyor. Haklı.  

Ha bu arada Alaz’ın sorusu niye içerdesin hâlâ? 

Çekmediğin bir Gezi filminden dolayı. Düşünmüşsün ama! Öyle diyorlar. Sen de bir film yapımcısı olarak "Düşünmüşüm ama çekememişim o zaman ben başarısız bir yapımcıyım" diyorsun. Haklısın. 

O zaman orta parmaktan devam, şöyle bir alıntı daha yapayım; 

"Sanırım çoğu zaman orta parmağımız olduğunu unutuyoruz. Ya da orta parmağımız olduğunu bilsek bile onu yanlış kullanıyoruz. Bu yüzden, vücudunuzun o bölümünün işaret edebildiğini görmenin iyi bir fikir olduğunu düşünüyorum. Bir şeye, bir kuruma ya da iktidara benzeyen birine ve sadece onlara var olduğunuzu ve kendinize haber vermek ve o an için kendiniz olmak çok önemlidir.” Neyse Ai Weiwei ve orta parmak mevzunu kapatayım. 

Sevgili Osman Kavala her daim sevgi ve saygı ile anıyoruz sizi. Dahasını yapamadığımız için utanç içindeyiz. Sizin için Murathan Mungan’dan alıntılamak isterim; "Senin bu memleket için yaptığın alçakgönüllü ama değeri yüksek katkılar öteki hafızada çoktan yerini aldı. Bugüne dek yaptıkların, çabaların, katkıların seni çoktan bir ‘Türkiye kıymeti’ kıldı. Biliyorsundur, onlar senden ve senin durumundaki benzerlerinden zamanını değil, başka bir şeyi söküp almak istiyorlar aslında. Ne kadar makam, mevki, güç ve servet sahibi olsalar da kendilerinin hiçbir zaman sahip olamayacakları bir şeyi: İtibarı. İtibar da bir ‘Hayat kıymetidir’ çünkü." 

2022 Osman Kavala için hazırlanan kitapta yazdığım yazının fotoğrafı.. 

*Ai Weiwei 2014 yılında Çin’de siyasi mahkumların portrelerini yaparken Lego kullanmaya başlamış. Firma siyasi içerikli konularda kullanıldığı gerekçesiyle sanatçıya Lego satışını durdurmuş. Sanatçının sosyal medyada çağrısı ve tepkisi üzerine #legoforweiwei hashtag’i ile dünyadan kendisine milyonlarca Lego blokları bağışlanmış ve Lego firması kararından geri adım atmak zorunda kalmıştır." 

Biz dışarda olanlar başarılı olamadık. Siz içerde olanlar iyi direndiniz dik durdunuz. 

Düşüncelerinden dolayı  

haksız hukuksuz içerde  

tutulanlara tüm mahcubiyetimle selamlarımı yolluyorum. 

Ocak 2018 İstanbul Ai Weiwei sergisi 

*Ai Weiwei 2014 yılında Çin’de siyasi mahkumların portrelerini yaparken Lego kullanmaya başlamış. Firma siyasi içerikli konularda kullanıldığı gerekçesiyle sanatçıya Lego satışını durdurmuş. Sanatçının sosyal medyada çağrısı ve tepkisi üzerine #legoforweiwei hashtag’i ile dünyadan kendisine milyonlarca Lego blokları bağışlanmış ve Lego firması kararından geri adım atmak zorunda kalmıştır." 

Biz dışarda olanlar başarılı olamadık. Siz içerde olanlar iyi direndiniz dik durdunuz. 

Düşüncelerinden dolayı  

haksız hukuksuz içerde  

tutulanlara tüm mahcubiyetimle selamlarımı yolluyorum. 

Berlin’den Türkiye’ye dönme diye ikna edemediğimiz gün 

Canım Çiğdem, 

seni çok ama çok özledim. 

Ha bir de "Hepimiz oradaydık" 

28 Mayıs 2024 Berlin