Damga vergisi, kişiler ve kurumlar arasında yapılan sözleşme ve anlaşmaları belgeleyen kağıtlardan alınan vergidir. Kişiler ve kişiler, kişiler ve kurumlar ile kurumlar ve kurumlar arasında yapılan hukuki ve resmi işlemlerin geçerliliği, damga vergisi ile belgelenir. Damga vergisinin oranı veya tutarı, belge türüne göre değişkenlik gösterir.
Damga vergisi kapsamında yer alan belge ve işlemler, Damla Vergisi Kanunu ile düzenlenir. Genellikle aşağıda yer alan hukuki ve resmi işlemler, damga vergisine tabi tutulur:
30 Aralık 2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 70 Seri numaralı Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren uygulanacak damga vergisi tutarları, aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
1.Tahkimnameler : (672,40 TL)
2.Sulhnameler : (672,40 TL)
3.Turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan sözleşmeleri: 3.783,20 TL
(Belli parayı ihtiva edenler dahil)
II. Kararlar ve mazbatalar
1. Meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili olmayarak Danıştaydan verilen mazbata, ilam ve kararlarla hakem kararları:
2. (Ek : 6728/28. Md. – Yürürlük 9/8/2016) İhale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları: (Binde 5,69)
III. Ticari işlemlerde kullanılan kağıtlar
1. Ticari ve mütedavil senetler:
a) Emtia senetleri:
aa) Makbuz senedi (Resepise): (230,70 TL)
ab) Rehin senedi (Varant): (136,10 TL)
ac) İyda senedi: (21,10 TL)
ad) Taşıma senedi: (4,80 TL)
b) Konşimentolar: (136,10 TL)
c)Deniz ödüncü senedi: (Binde 9,48)
d) İpotekli borç senedi, irat senedi: (Binde 9,48)
2. Ticari belgeler:
a) Menşe ve Mahreç şahadetnameleri: (230,70 TL)
b) Resmi dairelere ve bankalara ibraz edilen bilançolar ve işletme hesabı özetleri:
ba) Bilançolar: (518,20 TL)
bb) Gelir tabloları: (247,40 TL)
bc) İşletme hesabı özetleri: (247,40 TL)
c) Barnameler: (21,10 TL)
d) Tasdikli manifesto nüshaları: (100,40 TL)
e) Ordinolar: (4,80 TL)
f) Gümrük idarelerine verilen özet beyan formları : (100,40 TL)
IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar
1. Makbuzlar:
a) Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtlar: (Binde 9,48)
b) Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (Ek: 5766/10-ç md.) (Yürürlük: 6/6/2008) (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar: (Binde 7,59)
c) Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar veya bu mahiyetteki senetler: (Binde 7,59)
d) İcra dairelerince resmi daireler namına şahıslara ödenen paralar için düzenlenen makbuzlar: (Binde 7,59)
2. Beyannameler (Bu beyannamelerin sadece bir nüshası vergiye tabidir):
a) Yabancı memleketlerden gelen posta gönderilerinin gümrüklenmesi için postanelerce gümrüklere verilen liste beyannamelerde yazılı her gönderi maddesi için:(4,80 TL)
b) Vergi beyannameleri:
ba) Yıllık gelir vergisi beyannameleri: (672,40 TL)
bb) Kurumlar vergisi beyannameleri: (898,20 TL)
bc) Katma değer vergisi beyannameleri: (443,70 TL)
bd) Muhtasar beyannameler: (443,70 TL)
be) Diğer vergi beyannameleri (damga vergisi beyannameleri hariç): (443,70 TL)
c) Gümrük idarelerine verilen beyannameler: (898,20 TL)
d) Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler: (329,30 TL)
e) Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri: (329,30 TL)
f) (Değişik:6728/28. Md. Yürürlük: 9/8/2016) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesi ile muhtasar beyannamenin birleştirilerek verilmesiyle oluşturulan beyannameler: (526,00 TL)
3. Tabloda yazılı kağıtlardan aslı 1,00 Yeni Türk lirasından fazla maktu ve nispi vergiye tabi olanların resmi dairelere ibraz edilecek özet, suret ve tercümeleri: (4,80 TL)
Damga vergisi hesaplama örnekleri, belge türüne göre değişiklik gösterir. Örneğin sözleşme damga vergisi için %0,948 oranında damga vergisi alınır. 20.000 TL’lik bir sözleşmede damga vergisi şu şekilde hesaplanır:
20.000 x %0,948 = 189,6 TL olur.
Damga vergisi, 3 şekilde ödenir. Damga vergisi pulu yapıştırılması, makbuz ve istihkaktan kesinti, damga vergisi ödeme yöntemleri arasında yer alır. Damga pulu yapıştırılması şekliyle ödeme, şu kağıtlar için tercih edilebilir:
Makbuz verilmesi şekliyle damga vergisi ödemek isteyenlerin şu detayları bilmesi gerekir:
İstihkaktan kesinti şekliyle ödeme için Hazine ve Maliye Bakanlığınca şunlara izin verilir:
Damga vergisinin geçerli olduğu belgeler, belirli kategorilere ayrılır ve aşağıdaki şekilde açıklanır:
Damga vergisinden istisna edilen kağıtlar, Damga Vergisi Kanunu’nda, 2 sayılı tabloda düzenlenir. 2 sayılı tabloya göre damga vergisinden istisna sayılan belgeler şunlardır:
İlgili istisna belgelerine dair detaylar, Damga Vergisi Kanunu’nda detaylı bir şekilde düzenlenir.
Damga vergisi beyannamesi, vergi dairelerinden veya e-devlet üzerinden verilebilir. E-devlet üzerinden beyanname vermek için şu adımlar izlenir:
Vergi cezası veya hatası olduğunu düşünen mükellef, vergi dairesi aracılığıyla itirazda bulunabilir. İtiraz, vergi dairesine başvuru ile yapılır ve vergi müdürünün kararıyla düzeltilir. Açık ve mutlak hatalar için herhangi bir başvuru gerekmez ve düzeltme, re’sen (kendiliğinden) yapılır.
Kamu İhale Kanunu tarafından yapılan ihaleler, şu şekilde iptal edilir:
3 yöntemden herhangi biriyle iptal edilen ihaleler için damga vergisi iadesi alınabilir. Damga vergisi iadesi, ihale makamı tarafından yapılır.
Damga vergisi ve KDV, iki farklı vergi türleri olarak uygulanır. Damga vergisi, kişiler ve kurumlar tarafından yapılan anlaşma ve sözleşmelerin belgeleri üzerinden alınan bir vergiyken KDV, mal ve hizmet alımlarında, ilgili mal ve hizmete yönelik katma değer üzerinden alınan bir vergidir. KDV ve damga vergisi oranları ve uygulama alanları itibarıyla birbirinden farklıdır.
Damga vergisi ödeme süresi, ödeme yöntemine göre değişiklik gösterir. Basılı damga konulması ile ödeme yönteminde tahsilat, peşin olarak sağlanır. Damga yapıştırılacak kağıtların vergisi, %5 noksan işlem gerçekleştirilerek sağlanır. İstihkaktan kesinti şekliyle ödemede, 1 ay içinde kesilen damga vergisi, izleyen ayın 20’nci gününün akşamına kadar ödemenin yapıldığı yer vergi dairesine bildirilir ve ödeme gerçekleştirilir.
Damga vergisi ile ilgili yasal düzenlemeler, Damga Vergisi Kanunu’nda yer alır. 488 kanun numaralı Damga Vergisi Kanunu, 1/7/1946 tarihinde kabul edilmiş 11/7/1964 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır.