İfade Özgürlüğü Derneği’nin Yaman Akdeniz ve Ozan Güven tarafından hazırlanan "Türkiye’de Adaletsizliğin Sembolü: Sulh Ceza Hakimlikleri ve İnternet Sansürleri EngelliWeb 2023" raporu ülkedeki sansürü gözler önüne serdi. Yaklaşık 1 milyon web sitesi ve alan adının erişime engellendiği ülkede en çok kararı ise Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) verdi. BirGün, haberleri engellenen medya kuruluşları arasında 9. sırada yer aldı.
İfade Özgürlüğü Derneği’nin 2023 EngelliWeb çalışmasına göre Türkiye’den toplam 240 bin 857 alan adı daha erişime engellendi. 2023 sonu itibarı ile Türkiye’den toplam 953 bin 415 web sitesi ve alan adı, 833 farklı kurum ve hâkimlikler tarafından verilen toplam 821 bin 285 farklı kararla erişim engellendi.
60 BİN KAT ARTTI
2006-2023 yılları asında toplam erişime engellenen web sitesi sayılarındaki artış da dikkat çekici. Rapora göre 2006 yılında erişime engellenen web sitesi sayısı 4 iken bu sayı 2023’de 240 bin’e çıktı. Bu da engelleme oranının tam 60 bin kat arttığını gösteriyor.
EN ÇOK KARAR BTK'DEN
Engelleme kararını veren kurumların arasında BTK başı çekti. Buna göre 2023 yılında BTK, 202 bin 639 web sitesinin engelleme kararını verdi. İkinci sırada ise Türkiye Futbol Federasyonu 33 bin kararla yer aldı. 2022 yılında resmi gazetede yayımlanan kararla TFF’ye erişim engelleme yetkisi verildi.
BİRGÜN 9’UNCU SIRADA
Rapora göre en çok engelenen haber içeriği bakımından Hürriyet 412 haberle başı çekti. Hürriyet 412 haberle başı çekti. 252 haberi engelenen BirGün ise 9. sırada yer aldı. 2023 yılında BirGün’ün 142 haberinin de silinmesine karar verildi. Silinen haberler bakımından Hürriyet 397 haberle yine başı çekti.
2023 yılında da önceki yıllarda olduğu gibi kamuyu yakından ilgilendiren çok sayıda haber erişime engellendi. Özellikle Şubat 2023 başında gerçekleşen merkez üssü Maraş/Pazarcık ilçesi olan 7,7 büyüklüğündeki depremler sonrasında ve Mayıs 2023 içinde gerçekleşen Genel Seçim öncesi ve sonrasında sulh ceza hâkimlikleri tarafından çok sayıda karar verildiği dikkat çekti.
ERDOĞAN’IN TALEPLERİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 2023 içinde de erişim engelleme ve içerik çıkartma yaptırımlarına başvuruldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaklaşık 20 talepte bulunduğu tespit edildi. Bu taleplerin büyük bir çoğunluğu YouTube videoları, X ve Ekşi Sözlük gibi platformlarda yapılan paylaşımları içermekle birlikte, hakkında yapılan haberler veya isminin geçtiği haberler için de talepte bulundu.
Haberlerle ilgili talepler incelediğinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Şubat 2023 içinde aralarında Diken, BirGün, Cumhuriyet ve diğer basın kaynaklarına ait haberler, X ve Ekşi Sözlük paylaşımları dâhil olmak üzere 71 İnternet adresinin yayından çıkartılması talep edildi.
Daha önceki yıllarda olduğu gibi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan tarafından kişilik haklarının ihlali iddiası ile sulh ceza hâkimliklerine yapılmış tüm başvurular da kabul edildi.
2023 içindeki en önemli seri yaptırımlar, BirGün yazarı Timur Soykan’ın İstanbul Anadolu Adliyesinde kurulduğu iddia edilen “Rüşvet Çarkı” ile ilgili 13.10.2023 tarihinde BirGün’de yayınlanan “Başsavcının rüşvet çığlığı: Çürüyoruz” başlıklı yazısıyla ilgili oldu. Adliyesi Adalet Komisyonu Başkanlığı görevi sonrası İstanbul Adliyesi Adalet Komisyonu Başkanlığı görevine atanan ve kariyerinde İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliği de bulunan Bekir Altun’un talebi üzerine 78 haber ve sosyal medya içeriğinin erişime engellenmesine ve aynı gün alınan ek karar ile de yayından çıkartılmalarına karar verildi.
HABERLERE SERİ ENGEL
Aralarında Soykan’ın BirGün’de yayınlanan haberi ve bu haberi aktaran aralarında Evrensel, Duvar, Artı Gerçek, HalkTV, Kısa Dalga, T24, Cumhuriyet ve OdaTV’nin haberleri de yer alan 78 internet adresi hakkında erişim engeli kararı verildi.
Ayrıca, “Yargıdaki Rüşvet Çarkı” konusundaki haberlere yaptırım uygulandığı hakkındaki 59 haber, paylaşım ve duyurunun da yayından çıkartılmasına, Bekir Altun’un talebiyle, İstanbul 5. Sulh Ceza Hakimliğinin 16.10.2023 tarih ve 2023/10925 sayılı kararıyla karar verildi.
Benzer şekilde, Bekir Altun tarafından “Yargıdaki Rüşvet Çarkı” konusundaki 171 haber, paylaşım ve duyurunun da yayından çıkartılması talep edildi ve bu talep de kabul edildi. BirGün gazetesi yazarı Bahadır Özgür tarafından ilk kez haberleştirilen ve sonrasında birçok basın organı tarafından depremzedelere gönderilen giysi yardımının Yemenli bir şirkete satıldığına dair iddiaları içeren 17 haber ve video içeriği de engellendi. AJ International Group İthalat ve İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından yapılan talep, Mersin 3. Sulh Ceza Hakimliğince kabul edildi.