Menstrüasyon (Regl) Nedir?
Kadınların niçin regl olduğunu açıklamadan önce eş anlamlı olmayan “ regl” ve “regl döngüsü” ayrımını yapmak gerekir. Regl döngüsü ile reglin ilk gününde başlayan ve yaklaşık 28 gün sonra bir sonraki regl dönemi ile biten döngü ifade edilir.
Kısacası menstrüasyon (regl) döngüsü, kadın vücudunda sürekli olarak meydana gelen üreme döngüsüdür. Menstrüasyon ise süresi her kadına göre farklılık gösteren 3 ila 7 gün arasında değişen asıl kanamadır. Kadınların regl olmasının nedeni, her ay vücudun potansiyel olarak gebeliğe hazırlanmasıdır. Gebelik durumu olmazsa aslında regl döngüsü olan doğal döngüsüyle yeniden başlar.
Menstrüasyondan (Regl) Önce Ne Olur?
Dişi doğurganlık döngüsünde bir yumurta hücresi yumurtalıkta aydan aya olgunlaşır. Fallop tüpünden geçerek rahme ulaşılır. Yumurta hücresi bu şekilde ancak yaklaşık 12-24 saatlik bir süre boyunca döllenebilir.
Döllenme meydana gelirse döllenmiş yumurta kendisini rahme yerleştirir. Bu amaçla yumurta hücresinin olgunlaşma döneminde yumurtalıkta rahim iç duvarı oluşmaya başlar.
Sadece iyi yapılandırılmış ve bu nedenle daha iyi kanla beslenen uterus astarı, döllenmiş yumurta hücresine, fetüsün uterusa ve uterus yoluyla yerleşmesini sağlayıp kendi kendini implante edebilmesi için mümkün olan en iyi koşulları sunar.
Menstrüasyon (Regl) Sırasında Ne Olur?
Döngünün ilk aşamasında yumurtalıklarda foliküller olgunlaşır ve bunlardan biri ayın yumurtası olarak seçilir. Yumurtlama sırasında fallop tüplerinden rahme gönderilir ve burada döllenmeyi bekler. Döllenme olup olmadığına bakılmaksızın uterus, gebelik için hazırlanır.
Progesteron hormonu sayesinde yumurta hücresinin burada yuva yapabilmesi için rahim duvarını oluşturur. Gebelik söz konusu değilse yaklaşık 10-16 gün sonra progesteron düzeyleri düşer. Rahim astarı dökülür regl kanaması meydana gelir ve yeni bir döngü başlar.
Menstrüasyonu Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Menstrüasyon döngüsü; kadın üreme sistemini, sinir sistemini ve birçok hormonu etkileyen çok karmaşık bir süreçtir.
Düzensiz bir döngü varsa kandaki hormon seviyelerini ölçülmeli ve dengede olup olmadığına bakılmalıdır.
Vücut ağırlığı da menstrüasyon döngüsünde rol oynar. Beden kitle indeksi 18,5’in altında olduğunda genellikle hormon salınımına ve dolayısıyla reglin durma noktasına gelmesine neden olur. Son araştırmalar, aşırı obezitenin düzensiz regl kanamalarına yol açtığını gösteriyor. Stres, hormon salgılanmasını ve adet görmeyi etkileyen diğer bir faktördür. Hatta bazı durumlarda adet kanaması tamamen durur. Kadınların stres yaşadığı durumlarda bazen daha geç başlamasına neden olur.
Zihinsel ve fiziksel denge, döngünün düzeninde olumlu bir etkiye sahiptir. Düzenli sporun yanı sıra zihinsel ve fiziksel denge, ağrısız ve oldukça keyifli düzenli günler için en elverişli olanlardır. Çok fazla egzersiz ve aşırı zorlama, istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Bu durum, hormon salgılanmasını etkileyip regl döngüsü durdurabilir.
Menstrüasyonda (Regl) Hangi Sorunlar Ortaya Çıkabilir?
Kadınlar regl döneminde çok farklı hissedebilirler. Bazı insanlar bu dönemde hiçbir sorunu yaşamazken diğerleri aşırı ağrı nedeniyle aktivitelerinde ciddi şekilde kısıtlanabilir. Bu durumda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
- İshal
- Terleme
- Karın ağrısı
- Karında ağrılı kasılmalar
- Yorgunluk ve enerji eksikliği
- Muhtemelen kusma ile devam eden mide bulantısı
Kadınlarda Menstrüasyon Döngüsü Niçin Vardır?
Menstrüasyon, kadınlarda üreme döngüsünün bir parçasıdır. Östrojen ve progesteron hormonları her ay bir yumurtanın oluşmasını, fallop tüplerinden aşağı inmesini ve sperm tarafından döllenmeyi beklemesini sağlar.
Aynı zamanda, döllenmiş yumurta hücresinin implante olabileceği endometriyum adı verilen uterus astarı kalınlaşır. Ancak yumurta hücresi döllenmezse progesteron seviyesi düşer ve biriken mukoza zarı tekrar dökülür.
Yumurta, kan ve mukus ile vajinadan dışarı atılır. Diğer memelilerin bu düzenli regl süreci olmadan hamile kalabildiği düşünüldüğünde tüm bunların nedeni nedir?
Menstrüasyonun Nedenine Dair Teoriler
Bir antropolog olan Kathryn Clancy, menstrüasyonla ilgili bazı erken dönem düşüncelerinin vücuttaki toksinleri attığı yönünde olduğunu açıklamıştır. Bu teori üzerine yapılan araştırmalar, menstrüasyon döneminde olan ve çiçeklerle ilgilenirken regl olmayan kadınları incelemiştir.
Araştırmaların sonucunda şok edici ve tabu temelli bir bulgu ileri sürüldü: Regl olan kadınların çiçekleri daha çabuk solar. 1920 yılında bu deneyi yapan Bela Schick, bunu menotoksin adını verdiği bir toksinin etkilerine bağlamıştır.
Bu tür çalışmalardan çıkan sonuç, regl olan kadınlarda kirli ve mide bulandırıcı bir şeyler olduğu varsayımıydı. Bu inanç bazı çevrelerde 1970’lere kadar devam etmiştir. 1993 yılında, kadınların neden regl olduğuna dair başka bir tez medyanın ilgisini çekti.
California Üniversitesinden bir araştırmacı olan Margie Profet, regl döneminin kadın vücuduna sperm yoluyla giren toksinleri atmak amacı olup olmadığını öğrenmek istedi. Ancak bu tez de kanıtlanamadı.
Hayvanlarda Menstrüasyon Döngüsü Var Mıdır?
Beverly Strassmann, 1996 yılında insan döngüsünün diğer türlerden nasıl farklı olduğu sorusunu gündeme getirdi. Strassmann’a göre hayvanlar da bir üreme döngüsü izler. Ayrıca daha kalın bir rahim astarı oluştururlar. Eğer hamile kalmazlarsa, iki ihtimal vardır: Biriken mukoza zarı vücut tarafından emilir veya dışarı atılır.
Strassmann’ın teorisine göre, rahimde kalın, kanla dolu bir mukoza zarını korumak, onu basitçe döküp yeniden inşa etmekten daha fazla enerji gerektirir. Dişi bir canlının regl döneminin olması, mukoza zarının emilip emilemeyeceğine bağlıdır.
Vücudun kendi kendine parçalayamayacağı kadar çok madde varsa emilim mümkün değildir. Bu durumda vücudun rahmin iç tabakasını regl kanaması yardımıyla atması daha kolaydır. Strassmann, bazı türlerin kan kaybetmesini adaptasyon olarak değil, o türün anatomisinin ve fizyolojisinin bir yan etkisi olarak açıklar.
Başka bir araştırmacı olan Colin Finn’in de benzer bulguları vardır. Ancak nedeni yalnızca bir enerji dengesi sorunundan çok rahmin evriminde görüyor.
Hangi Hayvanların Niçin Menstrüasyon Döngüsü Vardır?
Kadınlar gibi menstrüasyon döngüsü olan diğer canlıların çoğu bizim gibi primatlardır. Afrika ve Asya’da yaşayan maymunların çoğu, insanlarınkine benzer bir regl döngüsüne sahiptir. Şempanzelerde ve şebeklerde de döngü görülebilir.
Öte yandan bazı yarasa türleri ve küçük fil kır faresinde de menstrüasyon döngüsü mevcuttur. Peki, bu canlıların oldukça küçük listesinin ortak noktası nedir?
Yale Üniversitesi’nden Deena Emera’nın açıklamasına göre her şey bir dişinin kendi rahmi üzerinde ne kadar kontrol sahibi olduğuna bağlıdır. 2011’de meslektaşlarıyla yayımladığı bir çalışmada regl döngüsü olan türlerde, annenin rahim zarındaki değişikliklerden (progesteron hormonunun yardımıyla) sorumlu olduğunu öne sürer.
Bir embriyo, ancak mukoza zarı yeterince kalınsa ve özel büyük hücreler varsa kendi kendine yerleşebilir. Prensip olarak anne hamile kalıp kalmayacağını kontrol eder. Bu sürece kendiliğinden karar verme denir. Diğer türlerin çoğunda rahim astarı embriyodan gelen sinyallerin bir sonucu olarak oluşur.
